Instytut Pamięci Narodowej Pomnik w hołdzie Ofiarom totalitaryzmu – Łubnice 10 listopada 2023 - Bieżąca działalność Biura -

10 listopada 2023 r. w Kompleksie Parkowym Lipiny w Łubnicach (powiat staszowski) odbyły się państwowe uroczystości patriotyczne, których głównym punktem było odsłonięcie pomnika upamiętniającego Ofiary Totalitaryzmów. W wydarzeniu udział wzięła Joanna Sulej-Piskorz, zastępca dyrektora BUWiM IPN, oraz dr Robert Piwko, naczelnik Delegatury IPN w Kielcach. Gminę Łubnice reprezentowała Pani Wójt Anna Grajko, która w czasie wystąpienia podziękowała Instytutowi Pamięci Narodowej za zaangażowanie i pomoc w realizacji projektu.

Naczelnik dr Piwko podkreślił harmonijną współpracę pozwalającą na skuteczne integrowanie historii oraz zapewnienie godnego upamiętnienia, kształtujące w tym miejscu przestrzeń pamięci z poszanowaniem dla dziedzictwa narodowego.

"Spotykamy się dziś i w miejscu i w czasie wyjątkowym. Miejsce to Łubnice, myślę, że w niedługim czasie stanie się jednym z ważniejszych miejsc, w którym będziemy mówić o historii II wojny światowej, ale także tego co się działo po 1945 roku.  Jesteśmy w miejscu  wyjątkowym także dlatego, że spotkaliśmy się tutaj po raz pierwszy 12 października, kiedy to dr Karol Nawrocki, Prezes IPN, oraz Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa, dokonali pierwszego kroku wraz z Panią Wójt."

Nowe upamiętnienie zostało sfinansowane ze środków IPN.

Uroczystość zwieńczyło patriotyczne widowisko słowno-muzyczne w wykonaniu uczniów Publicznej Szkoły Podstawowej im. W. Skuzy w Łubnicach. Ich zaangażowanie i talent artystyczny doskonale oddały ducha patriotyzmu, jednocząc społeczność szkolną w atmosferze wzruszenia i dumy narodowej. To inspirujące wydarzenie, które wzmacnia więzi społeczne i kształtuje patriotyczne wartości wśród młodego pokolenia.

12 października 2023 r. w Łubnicach został usunięty sowiecki obiekt propagandowy. Demontaż był połączony z briefingiem prasowym prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego.

W czasie wydarzenia Prezes IPN przytoczył jedno ze wspomnień mieszkańca powiatu staszowskiego o wkroczeniu Armii Czerwonej do jego miejscowości:

    „W nocy, z 26 na 27 czerwca 1945 roku wtargnęło dwóch żołnierzy rosyjskich do mojego domu. Żołnierze ci sterroryzowali mnie, przykładając broń do głowy i grożąc wywozem do Rosji zarzucając mi nieprzychylne ustosunkowanie się do nich dlatego, że gdy oni żądali mych córek, ja się sprzeciwiłem. Żołnierze ci twierdzili, że walczą trzeci rok o Polskę, więc mają prawo do wszystkich Polek i że przyszli tu z polecenia komendanta. Córkę zaś młodszą, która na widok terroryzowania mnie poczęła płakać uderzyli pasem dlatego, że się ich bała. Natomiast starszą chcieli zmusić, by się im oddała, lecz w obronie jej stanął syn, sześcioletni, który krzyczał i płakał, oraz żona. Wówczas poczęli terroryzować żonę, przykładając jej rewolwer do ust, kopiąc, ciągnąc za włosy, żądając kategorycznie oddania córek. Kiedy żona oświadczyła, że absolutnie nie odda córek, wtedy wyciągnęli ją na podwórko, gdzie w bestialski sposób, rzucając ją o ziemię, zgwałcili."

Sowiecki obiekt propagandowy w Łubnicach to klasyczny obelisk na cokole i postumencie schodkowym. Pięcioramienna czerwona gwiazda została z niego usunięta w marcu 2018 roku. Obiekt propagandowy przylega do ogrodzenia boiska szkolnego. Znajduje się obok ruin pałacu zburzonego przez Sowietów przy użyciu min w październiku i listopadzie 1944 r. w czasie walk o Przyczółek Sandomierski.

W latach 1944–1945 na tym terenie przebiegała linia frontu. Poległo tu wielu żołnierzy Armii Czerwonej. W 1946 r. ich szczątki przeniesiono na cmentarz w Stopnicy. Powstały w Łubnicach pomnik miał „upamiętniać” ich walkę. Nie ma potwierdzenia, że w tym miejscu pochowani byli żołnierze polscy – mimo informacji na jednej ze stron internetowych, że była to mogiła żołnierzy polskich i sowieckich.

Teren, na którym położony jest pomnik i ruiny pałacu znajduje się pod ochroną konserwatorską.

Zespół pałacowy wraz z ogrodami w Łubnicach został wzniesiony około 1688 roku dla Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Prace remontowe rozpoczęte w 1855 r. przez Adama Potockiego zostały przerwane przez pożar. Pałac przetrwał I wojnę światową i niemiecką okupację. Został zburzony przez Armię Czerwoną przy użyciu min w październiku i listopadzie 1944 roku na polecenie ówczesnego komendanta gminy Łubnice starszego lejtnanta Włodzimierza Martynowicza. Ruiny pałacu porastają dziś stuletnie drzewa.

IPN i Gmina Łubnice zawarły porozumienie, na mocy którego w miejscu usuniętego obiektu propagandowego  powstanie upamiętnienie dedykowane ofiarom zbrodniczych ideologii: niemieckiego nazizmu i sowieckiego komunizmu. Zgodnie z wytycznymi konserwatora bryła pomnika pozostanie w podobnym kształcie i wielkości (wys. 5 m).  Pomnik zostanie wykonany w jasno-szarym granicie. Prace przy nowym upamiętnieniu zostaną rozpoczęte po usunięciu obiektu propagandowego.