E-Księgarnia
Pomnik usytuowany jest w Kosakowie, na skwerze przy ul. Tadeusza Kościuszki, miejscu, gdzie znajdował się katolicki cmentarz na Pogórzu. W dniu uroczystości zebrały się przy nim liczne delegacje i goście, w tym sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków Jarosław Sellin, dyrektor Biura Wojewody Pomorskiego Tomasz Gieszcz, dowódca Garnizonu Gdynia kontradmirał Mirosław Jurkowlaniec, wójt Gminy Kosakowo Marcin Majek, a także przedstawiciele kosakowskiego samorządu, powiatu, społeczności lokalnych oraz mieszkańcy gminy Kosakowo. Co ważne, obecna była także, licznie przybyła młodzież, uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Kosakowie i harcerze. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele rodzin pochowanych na nieistniejącym już cmentarzu, Irmgarda Białk i Marcin Klawikowski.
Wydarzenie zostało uświetnione obecnością Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej oraz wojskowej asysty honorowej. Oddział IPN w Gdańsku reprezentowała delegacja na czele z dyrektorem Oddziału IPN w Gdańsku dr Pawłem Piotrem Warotem oraz Katarzyna Lisiecka, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa wraz z pracownikami.
To jest ważne, że takie miejsca powstają, to jest ważne dla naszej pamięci, to jest ważne dla młodych pokoleń, które będą się z tego miejsca dowiadywać o dramatycznej historii. W takich miejscach przypominamy, czym jest niepodległe państwo. To co obserwujemy od roku za naszą wschodnią granicą przypomniało nam, czym jest niepodległe państwo i co się może stać z nami, kiedy takie państwo upada. Co się może stać ze zwykłymi ludźmi, kiedy barbarzyństwo, przemoc, agresja bierze górę. Ci żołnierze, którzy tutaj spoczywali, którzy są upamiętnieni na tym pomniku walczyli o to, żeby spokojnie mogły żyć nasze rodziny, realizować swoje aspiracje kulturowe, materialne, wszelakie w wolnym, niepodległym państwie. [… ] Stanęli też w obronie małej ojczyzny, ziemi kaszubskiej, ziemi pomorskiej, świeżo zbudowanego miasta Gdyni – podkreślał Jarosław Sellin.
Odsłaniamy dzisiaj w sposób uroczysty pomnik, który ma upamiętnić, tych którzy oddali swoje życie za wolną ojczyznę – mówił dr Paweł Piotr Warot. To bardzo ważne, że na tak nowoczesnym osiedlu znajduje się miejsce, które uczy nas historii i patriotyzmu. Zwłaszcza teraz, gdy za naszą wschodnią granicą trwa wojna musimy pokazać jak istotna jest walka o ojczyznę [… ]Być może ktoś będzie w tym miejscu przechodził, zatrzyma się, pozna tę historie, zastanowi się jak wielką cenę trzeba było zapłacić za wolną Polskę – zaznaczył.
Okolicznościowe przemówienie wygłosił także inicjator powstania pomnika, radny gminy Kosakowo, Michał Przysiecki, który przypomniał historię cmentarza na Pogórzu. W dalszej części uroczystości nastąpiło odsłonięcie pomnika, a także jego poświęcenie przez księdza kanonika Jana Grzelaka, proboszcza parafii pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego w Kosakowie. Następnie miało miejsce odczytanie Apelu Poległych, oddanie salwy honorowej oraz wykonanie sygnału Hasło Wojska Polskiego. Uroczystość zakończyła się złożeniem kwiatów pod pomnikiem.
Upamiętnienie jest wspólnym dziełem Instytutu Pamięci Narodowej i Gminy Kosakowo, zostało zrealizowane przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Gdańsk. Projekt oraz zagospodarowanie terenu sfinansowano z budżetu gminy.
***
Cmentarz katolicki w Pogórzu usytuowany był między Pogórzem a Kosakowem. Do nekropolii prowadziła polna droga z Obłuża do Kosakowa. Obecnie w miejscu tej dawnej drogi znajduje się ul. Derdowskiego, natomiast teren po cmentarzu zlokalizowany jest przy ul. Tadeusza Kościuszki. Od 10 marca do 4 listopada 1939 r. dokonano tam 67 pochówków. W latach 1939-1940 pochowano tu 192 żołnierzy, walczących w obronie Kępy Oksywskiej.
Fotorelacja