Nawigacja

Bieżąca działalność Biura

„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021

„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021
„Tobie Polsko” — hołd dla powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora – Mikołów, 12 października 2021

12 października 2021 r. na cmentarzu parafialnym w Mikołowie przy ul. kard. St. Wyszyńskiego odbyła się uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora znakiem pamięci „Tobie Polsko” zorganizowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

W wydarzeniu wzięła udział rodzina powstańca z Andrzejem Gaborem – synem  na czele. Ponadto swoją obecnością spotkanie uświetnili: Stanisław Piechula – burmistrz Mikołowa, przedstawiciele straży miejskiej i harcerzy. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował Jan Kwaśniewicz naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach i pomysłodawca akcji oznaczania grobów.

Uroczystość poprowadził Jan Kwaśniewicz. Po przywitaniu gości przybliżył zgromadzonym genezę akcji „Powstańcy to wiara, nadzieja i cud! Ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia” i symbolikę znaku „Tobie Polsko”, a także przedstawił postać śp. sierż. sztab. Alojzego Gabora, po czym dokonał oznaczenia grobu. Następnie krótką modlitwę w intencji powstańców odmówił ks. Michał Niewrzoł. Na zakończenie głos zabrał syn śp. Alojzego Gabora - Andrzej Gabor, który przybliżył losy ojca w czasie II wojny światowej, podkreślając jego służbę w Armii gen. Władysława Andersa.

Alojzy Gabor urodził się 9 sierpnia 1897 r. w Kobyli. Członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W czasie I powstania śląskiego brał udział w walkach pod Rzuchowem i Pszowem jako dowódca kompanii 1 Batalionu 4 Pułku Piechoty Raciborskiej. W czasie II powstania śląskiego był zastępcą dowódcy batalionu i dowódcą kompanii, uczestniczył w walkach w Gołkowicach i Godowie. Następnie zaangażował się w działalność plebiscytową. Podczas III powstania śląskiego pełnił funkcję adiutanta dowódcy w Pułku Piechoty Raciborskiej. 23 maja 1921 r. podczas walk pod Olzą został ciężko ranny. Po zakończeniu działań powstańczych został komendantem powiatowym i likwidatorem powstania na powiat raciborski aż do dnia wkroczenia na jego teren Wojska Polskiego. Za działalność został odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi oraz Krzyżem POW. Zmarł 22 sierpnia 1961 r. w Mikołowie.

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”. Proporzec jest  wzorowany na sztandarze powstańczym „Tobie Polsko”, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych.

 

do góry