Daniel Wicenty, Zgniłe jabłka, zepsute skrzynki i złe powietrze. Dysfunkcje w Służbie Bezpieczeństwa w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, Gdańsk – Warszawa 2018, 512 s., ISBN: ISBN 978-83-8098-467-7
Współczesna publicystyka i publiczne dyskusje na temat Służby Bezpieczeństwa pełne są uproszczeń i schematycznych ocen. Według jednych SB była organizacją niezwykle sprawną i wszechwładną, zdaniem innych – skorumpowaną jak cały system PRL. Autor włącza się do tej dyskusji, proponując ujęcie interdyscyplinarne, łączące badania historyczne z analizą socjologiczną. Opisuje różnorodne typy zjawisk, które można zbiorczo nazwać dysfunkcjami Służby Bezpieczeństwa, a następnie szuka odpowiedzi na pytanie, które z tych nich miały charakter strukturalny.
Cały wywód podporządkowany jest metaforze zgniłych jabłek. Pozwala ona na skuteczne rozróżnienie czterech wymiarów dysfunkcji: jednostkowych (pojedynczy zdemoralizowani funkcjonariusze), grupowych i sieciowych (brudne wspólnoty, sieci nepotystyczne i klientelistyczne), organizacyjnych (skuteczność komórek dyscyplinująco-wychowawczych, filozofia tworzenia struktur SB, definiowanie sukcesu w pracy operacyjnej) oraz wiążących się z otoczeniem społecznym (presje materialne i ideowe).
Praca opiera się głównie na materiale dokumentalnym, wytworzonym przez MSW (przede wszystkim dokumenty Zarządu Ochrony Funkcjonariuszy i Głównego Inspektoratu Ministra Spraw Wewnętrznych). Analiza dotyczy lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX w.
Gdzie kupić publikacje:
KsięgarnieKsięgarnia internetowaOddziały IPN Sprzedaż wysyłkowa