Grudniowy numer „Biuletynu IPN” skoncentrowany jest na dwóch tematach: rocznicy wprowadzenia stanu wojennego oraz 75. rocznicy powstania Żegoty.
W bloku tekstów dotyczących stanu wojennego przedstawiamy m.in. jak wyglądały pierwsze dni po 13 grudnia ‘81 w Łodzi; jakie były reakcje świata na masakrę górników w kopalni „Wujek”; młodzieżowe oblicze oporu w Szczecinie; „ćwiczenia wojskowe” jako szczególnie dotkliwą formę internowania opozycjonistów; sylwetki Piotra Rzewuskiego i Stanisława Możejki, którzy – każdy na swój sposób – konsekwentnie walczyli z komuną.
Z okazji 75. rocznicy Żegoty przypominamy: postać wybitnej pisarki, inicjatorki pomocy dla Żydów – Zofię Kossak-Szczuckiej; powołanie i losy Rady Pomocy Żydom „Żegota”, stosunek Polskiego Państwa Podziemnego do Zagłady; przykłady ratowania Żydów przez siostry szarytki, a także przez rodzinę Radziwiłłów; i wreszcie współczesne formy upamiętniania Polaków ratujących Żydów.
W numerze ponadto: Politechnika Lwowska jako kuźnia kadr II Rzeczypospolitej i losy Polaków, którzy pozostali na tej uczelni po wojnie; w rubryce „Ludzie wolności” sylwetka Jána Langoša; zamieszczamy też relację z wizyty w Domu Historii Europejskiej.
Do numeru dołączono DVD z koncertem Pamiętamy o masakrze w kopalni „Wujek”.
SPIS TREŚCI
Stan wojenny – Pamiętamy
- Leszek Próchniak – „Precz z komunistyczną juntą”. Pierwsze dni stanu wojennego w Łodzi w relacjach mieszkańców
- Grzegorz Majchrzak – Świat patrzy. Reakcje zagraniczne na pacyfikację „Wujka”
- Michał Siedziako – Akademicki Ruch Oporu w stanie wojennym w Szczecinie
- Kamila Churska-Wołoszczak, Katarzyna Maniewska, Piotr Wiejak – I nazywali to Wojskiem Polskim…
Sylwetki
- Kinga Hałacińska – Solidarność na ulicach (o Piotrze Rzewuskim)
- Artur Kubaj – Walka, upór i osamotnienie. Stanisław Możejko (1954–2017)
- Paweł Skibiński – Boży szaleniec w czasach Zagłady. Zofia Kossak-Szczucka
Żegota – 75. rocznica
- Marcin Urynowicz – Rada Pomocy Żydom „Żegota”
- Jan Żaryn – Polskie Państwo Podziemne wobec Zagłady (1942–1945)
- Anna Zechenter – Szarytki otworzyły drzwi Żydom
- Sprawiedliwi wzorem człowieczeństwa. Z dr. Mateuszem Szpytmą, zastępcą Prezesa IPN, pomysłodawcą i pierwszym szefem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, a także honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata rozmawia Maciej Foks
Polskie rodziny
- Agnieszka Łuczak – Zasady w czasach pogwałcenia zasad. Radziwiłłowie w XX wieku
Komentarze historyczne
- Sławomir Kalbarczyk – Politechnika Lwowska 1844-1914: „kuźnia kadr” Drugiej Rzeczypospolitej
- Piotr Olechowski – Polacy na sowieckiej uczelni. Politechnika Lwowska po 1946 roku
Ludzie wolności
- Andrzej Grajewski – Solidarny w wielu wymiarach. Ján Langoš (1946–2006)
Miejsce na mapie
- Cecylia Kuta, Maciej Zakrzewski – Bez fundamentów