10 września 2019 r. w Muzeum Krakowa (Krzysztofory) odbyła się konferencja naukowa krakowskiego IPN „Wrzesień 1939 w południowej Polsce”. Obrady, podsumowujące wiedzę o kampanii wrześniowej na froncie południowym, otworzył dyrektor oddziału Instytutu dr hab. Filip Musiał.
Eksperci, historycy z kraju i zagranicy, poruszali tematy związane z przygotowaniami i planami strategicznymi obu stron konfliktu, przebiegiem działań militarnych, zbrodniami popełnianymi przez wojska niemieckie oraz postawami Polaków. W pierwszej części konferencji dr Igor Baka z Bratysławy omówił udział armii słowackiej w uderzeniu na Polskę. W ostatnim bloku referatów, poświęconych niemieckim zbrodniom popełnionym już na początku II wojny światowej, dr Mario Wenzel z Berlina opisał działania SS-Gruppenführera Udo von Woyrscha i Einsatzgruppe z.b.V. Konferencję zamknął referat na temat losów wrześniowych żołnierzy na przykładzie 156. rezerwowego pułku piechoty, wygłoszony przez dr. Dawida Golika z krakowskiego IPN.
Przy organizacji konferencji partnerem krakowskiego IPN było Muzeum Krakowa, a patronatem medialnym objęły wydarzenie: „Polska Zbrojna”, TVP3 Kraków, Radio Kraków i „Dziennik Polski”.
Program konferencji
9.00 – uroczyste rozpoczęcie spotkania
Blok I. Południowa Polska – czy można było ją obronić?
- 9.10-9.30 – dr Maciej Korkuć, Samotna klęska zamiast wspólnego zwycięstwa. Uwarunkowania międzynarodowe wojny w 1939 roku
- 9.30-9.50 – dr Igor Baka, Udział armii słowackiej w uderzeniu na Polskę. Realna agresja czy symboliczna obecność?
- 9.50-10.10 – dr Teodor Gąsiorowski, Armia „Kraków” i plan jej wykorzystania
- 10.10- 10.30 – mgr inż. arch. Piotr Leonowicz, Polska koncepcja fortyfikacji górskiej na przykładzie zespołów obronnych w pasie działania Armii „Kraków” i Armii „Karpaty”
- 10.30-10.45 – dyskusja
- 10.45-11.00 – przerwa na kawę
Blok II. Wrześniowe boje. Od Katowic do Lwowa
- 11.00-11.20 – dr hab. Grzegorz Bębnik, Bitwa o Śląsk we wrześniu 1939 roku
- 11.20-11.40 – mgr Krzysztof Pięciak, Pszczyna, Biskupice, Tomaszów. Wrześniowy szlak 6. Dywizji Piechoty
- 11.40-12.00 – dr Piotr Sadowski, 10. Brygada Kawalerii – legenda wrześniowych walk
- 12.00-12.20 – dr Jerzy Kirszak, 3. Brygada Strzelców Górskich i jej kadra dowódcza
- 12.20-12.40 – dr Dawid Golik, Zmarnowany potencjał. Los wrześniowych żołnierzy na przykładzie 156. rezerwowego pułku piechoty
- 12.40-13.00 – dyskusja
- 13.00-14.10 – przerwa obiadowa
Blok III. Społeczeństwo wobec wojny
- 14.10-14.30 – dr Anna Czocher, Wrzesień w Krakowie, czerwiec w Paryżu. Ludność cywilna wobec niemieckiej agresji
- 14.30-14.50 – dr Tomasz Domański, Sytuacja ludności wiejskiej podczas kampanii wrześniowej w Polsce południowej
- 14.50-15.10 – dr Paweł Naleźniak, Cywile w czasie obrony Lwowa we wrześniu 1939 roku
- 15.10-15.30 – dr Łukasz Połomski, Mniejszości narodowe na południu Małopolski – Ukraińcy, Żydzi, Niemcy. Trzy odmienne perspektywy polskiego września
- 15.30-15.45 – dyskusja
- 15.45-16.00 – przerwa na kawę
Blok IV. Szukając „polskich partyzantów”. Zbrodnie niemieckie podczas kampanii wrześniowej
- 16.00-16.20 – dr Tomasz Ceran, Polska i Polacy w propagandzie III Rzeszy. Przyczynek do dyskusji o zbrodniach na ludności cywilnej
- 16.20-16.40 – dr hab. Grzegorz Kowalski, Zbrodnie wojenne a konwencje międzynarodowe – czyli kto we wrześniu 1939 roku był legalnym kombatantem
- 16.40-17.00 – dr Roman Gieroń, Stosunek wkraczających oddziałów niemieckich do ludności żydowskiej na obszarze południowych województw II RP podczas kampanii wrześniowej 1939 roku
- 17.00-17.20 – dr Mario Wenzel, SS-Gruppenführer Udo von Woyrsch i działalność Einsatzgruppe z.b.V.
- 17.20-17.40 – dr hab. Sebastian Piątkowski, Cywile i jeńcy – ofiary niemieckich mordów i akcji odwetowych
- 17.40-18.00 – dyskusja