Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie we współpracy z Instytutem Politologii Akademii Ignatianum w Krakowie zorganizował konferencję naukową „Komunistyczny aparat represji wobec jezuitów Prowincji Polski Południowej”. Konferencja odbyła się 14 czerwca 2012 r. w Akademii Ignatianum, przy ul. Kopernika 26 w Krakowie, w sali nr 412.
Gości przywitali o. dr Wit Pasierbek SJ – dyrektor Instytutu Politologii Akademii Ignatianum oraz dr Marek Lasota – dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. W czasie kolejnych dwóch części konferencji wygłoszono czternaście referatów tematycznych. Przygotowali je i wygłosili pracownicy naukowi Akademii Ignatianum, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Przedstawili w nich tajne działania operacyjne prowadzone przeciw jezuitom przez komunistyczną bezpiekę, a także politykę represyjną wobec zgromadzenia realizowaną przez inne instytucje reżimu: Urząd do spraw Wyznań, sądy, kolegia do spraw wykroczeń. Obok tematów ogólniejszych, syntetyzujących działania bezpieki wobec jezuitów w Krakowie i Nowym Sączu, czy ukazujących próby inwigilacji duszpasterstw akademickich w Krakowie, Opolu i Wrocławiu, przedstawiono przypadki jednostkowe, między innymi działania operacyjne oraz represje realizowane wobec o.o. Wiktora Macko SJ i Romualda Moskały SJ oraz Adama Wiktora SJ.
Z zainteresowaniem spotkały się referaty dotyczące osobowych źródeł informacji – a więc opisujące metody werbunku do współpracy, skalę tego problemu, a także indywidualne przypadki współpracy jezuitów z komunistyczną tajną policją polityczną.
Obrady podsumował prowincjał Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego o. Wojciech Ziółek SJ. Materiały pokonferencyjne zostaną opublikowane w 2013 r.
PROGRAM
10.00–10.15 Przywitanie gości
o. dr Wit Pasierbek SJ (dyrektor Instytutu politologii Akademii Ignatianum w Krakowie)
dr Marek Lasota (dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie)
Część I 10.15–12.15
- prof. dr hab. Ryszard Terlecki (AI) – Jezuici w PRL. Zarys problematyki
- ks. prof. dr hab. Józef Marecki (IPN/UPJPII) – Komunistyczne państwo przeciw zakonom
- dr hab. Filip Musiał (AI/IPN) – Krakowska bezpieka przeciwko jezuitom 1945-1956
- dr Antoni Kura (AI/IPN) – Wymiar sprawiedliwości wobec jezuitów
- Roksana Szczypta-Szczęch (IPN) – Inwigilowani – sądzeni – skazani – ojcowie Wiktor Maćko SJ i Romuald Moskala SJ
- dr Monika Komaniecka (IPN) – Inwigilacja jezuitów w woj. Krakowskim metodami techniki operacyjnej
- Maciej Kasprzycki (IPN) – Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa przeciw jezuitom
- dr Jarosław Szarek (IPN) – Bezpieka wobec duszpasterstwa jezuickiego w Krakowie w latach siedemdziesiątych XX w.
Część II 12.45–14.30
- prof. dr hab. Grażyna Pańko (Uniwersytet Wrocławski) – Służba bezpieczeństwa wobec jezuickich duszpasterstw akademickich we Wrocławiu i Opolu
- dr hab. Filip Musiał (AI/IPN) – Rozmowy operacyjn4e, dialog operacyjny, współpraca – taktyka SB w kontaktach z duchownymi
- o. dr Andrzej Paweł Bieś SJ (AI) – Jezuici zarejestrowani jako osobowe źródła informacji – skala problemu
- Wojciech Frazik (IPN) – Casus tajnego współpracownika „Kazek”
- o. dr Andrzej Paweł Bieś SJ (AI) – Casus tajnego współpracownika „Anteusz”
- dr Stanisław A. Bogaczewicz (IPN) – Duszpasterska działalność o. Adama Wiktora we Wrocławiu w świetle dokumentów SB
14.30–15.00 Dyskusja
15.00 – Zamknięcie obrad – o. Wojciech Ziółek SJ (prowincjał Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego)