W dniach 25 i 26 kwietnia 2006 r. w Gnieźnie (pierwszego dnia) i w Poznaniu (drugiego dnia) miała miejsce konferencja naukowa „Obchody Milenium Chrztu Polski”.
Wzięli w niej udział przedstawiciele środowisk naukowych, zarówno duchownych, jak i świeckich, m.in. Metropolita Gnieźnieński ks. abp. Henryk Muszyński, reprezentanci archiwów państwowych oraz Instytutu Pamięci Narodowej.
Kolejni prelegenci, nierzadko w zajmujący sposób, przedstawiali szczegółowo plany i sposoby realizacji kościelnych uroczystości milenijnych, a także państwowej „kontrofensywy” na te wydarzenia. Przytaczali fakty znane wcześniej głównie osobom zainteresowanym tą problematyką i zestawiali ze sobą hegemonię komunistycznego państwa i duchowe przywództwo Kościoła nad narodem polskim, podkreślając wyraźnie przewagę tego ostatniego.
Referaty wygłoszone w Gnieźnie i Poznaniu zostaną opublikowane w serii materiałów pokonferencyjnych IPN.
Podczas konferencji wygłoszone zostały następujące referaty:
-
Założenia i realizacja Wielkiej Nowenny – dr Jan Miłosz (OBEP Poznań)
-
Służba Bezpieczeństwa wobec orędzia biskupów polskich – Sławomir Stępień (OBEP Warszawa)
-
Reakcje władzy i Kościoła na orędzie biskupów – dr hab. Stanisław Jankowiak (OBEP Poznań)
-
Słowo biskupów polskich do biskupów niemieckich – przebaczamy i prosimy o przebaczenie z perspektywy czterdziestu lat współpracy kościołów – ks. abp. Henryk Muszyński, Metropolita Gnieźnieński
-
Walka propagandowa dotycząca orędzia biskupów i Milenium w prasie polskiej – Tomasz Rochatka (OBEP Poznań)
-
Kościelna koncepcja obchodów Milenium – dr hab. Jan Żaryn (BEP IPN)
-
Państwowo-partyjna koncepcja obchodów „Tysiąclecia Państwa Polskiego” – dr Tadeusz Krawczak (Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych)
-
ks. kardynał Stefan Wyszyński i towarzysz Władysław Gomułka – dwa patriotyzmy, dwa spojrzenia na Polskę – prof. dr hab. Jerzy Eisler (IPN Oddział w Warszawie)
-
Kościoły Chrześcijańskie w Polsce wobec obchodów milenijnych – dr Konrad Białecki (OBEP Poznań)
-
Przebieg państwowych obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego w Wielkopolsce – Filip Leśniak (OBEP Poznań)
-
Przebieg kościelnych obchodów Milenium w archidiecezji poznańskiej – ks. prof. dr hab. Marian Fąka (Kuria Metropolitalna w Poznaniu)
-
Obchody milenijne w województwie katowickim – dr Andrzej Sznajder (OBEP Katowice)
-
Dokumenty dotyczące Milenium w archiwach IPN – Rafał Reczek (OBUiAD Poznań)
-
Dokumenty dotyczące Milenium w archiwach państwowych – dr hab. Krzysztof Stryjkowski (Archiwum Państwowe w Poznaniu)
Uczestnicy konferencji mieli ponadto możliwość obejrzenia archiwalnych filmów dokumentujących kościelne obchody Milenium Chrztu Polski, a także wyreżyserowane przez funkcjonariuszy państwowych imprezy z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego.
Pierwszego dnia konferencji w gnieźnieńskiej Katedrze na Wzgórzu Lecha ks. abp. Henryk Muszyński oraz Zastępca Prezesa IPN prof. Witold Kulesza dokonali uroczystego otwarcia wystawy „1966 – Milenium kontra 1000-lecie. Obchody Milenium Chrztu Polski i Tysiąclecia Państwa Polskiego”.
Wystawa koncentruje się na przedstawieniu realizowanego przez Kościół w latach 1956-1966 programu uroczystych obchodów 1000. rocznicy przyjęcia przez Polskę chrześcijaństwa i zestawia go z zaplanowanym przez władze partyjne i państwowe na lata 1960-1966 programem obchodów tysiąclecia polskiej państwowości. Autorzy wystawy przy pomocy fotografii i merytorycznego komentarza przybliżają widzom podstawowe problemy, jakie komunistyczna władza sprawiała organizatorom i uczestnikom religijnych uroczystości, a także wysiłki, jakie podejmowała, by przyćmić wszelkie inicjatywy kościelne w tamtym okresie. Szczególnie poruszającym elementem wystawy są fragmenty „Zapisków milenijnych” kardynała Wyszyńskiego, które stanowią smutne memento konfliktu katolickiej duchowości i zasad komunistycznej walki o „rząd dusz”.
Wystawę w Katedrze Gnieźnieńskiej można oglądać codziennie do 28 maja br. Serdecznie zapraszamy
Kolejnymi miejscami prezentacji wystawy będą Katedra Poznańska, Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu, Gorzów i Szczecin.