W dniach 8–9 grudnia 2011 r. odbyła się konferencja naukowa zatytułowana „Od stanu wojennego do Okrągłego Stołu. „Solidarność” i opozycja demokratyczna w Wielkopolsce 1981–1989. Została zorganizowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Poznaniu, Wyższą Szkołę Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu, Wielkopolskie Archiwum „Solidarności” i ZR NSZZ „Solidarność” Wielkopolska.
Konferencja została podzielona na cztery sesje:
Sesja I. STAN WOJENNY W PERSPEKTYWIE OGÓLNOPOLSKIEJ
Sesja II. STAN WOJENNY W PROPAGANDZIE PRL
Sesja III. STAN WOJENNY W WIELKOPOLSCE
Sesja IV. STAN WOJENNY W ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ
W pierwszym dniu konferencji uczestniczyli m.in. studenci WSNHiD oraz działacze różnych struktur „Solidarności” i opozycji w latach 80. Prof. Jan Żaryn wywołał interesującą dyskusję między uczestnikami, poruszając temat okoliczności śmierci ks. Jerzego Popiełuszki oraz działania MSW i władz PRL związane z aresztowaniem i postawieniem przez sądem sprawców zabójstwa.
Na zakończenie drugiego dnia konferencji odbyła się dyskusja panelowa działaczy „Solidarności” i opozycji w latach 80. Wzięli w niej udział: Marian Dźwiniel (internowany po wprowadzeniu stanu wojennego, autor artykułów w prasie podziemnej), Szymon Jabłoński („Solidarność Walcząca” Oddział w Poznaniu), Janusz Pałubicki (przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Wielkopolska) i Tadeusz Żukowski (autor wierszy i artykułów w prasie podziemnej).
PROGRAM
Poznań 8–9 grudnia 2011
Miejsce obrad:
Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa (WSNHiD),
ul. gen. Tadeusza Kutrzeby 10
8 GRUDNIA 2011 r.
Sesja I. STAN WOJENNY W PERSPEKTYWIE OGÓLNOPOLSKIEJ (godz. 9.30 – 12.30)
- prof. Wojciech Polak (UMK, ECS), Stan wojenny – próba syntezy.
- dr Patryk Pleskot (OBEP IPN w Warszawie), Potępienie i … ulga. Polityczne reakcje Zachodu na stan wojenny w Polsce (1981 – 1983).
- prof. Janusz Karwat (WSNHiD w Poznaniu), Wojskowe Grupy Operacyjne – stan badań i postulaty badawcze.
- Mirosław Hakiel (Interdyscyplinarne Humanistyczne Studia Doktoranckie UW), Działania Wojsk Ochrony Pogranicza w pierwszych dniach stanu wojennego.
- prof. Jan Żaryn (IPN w Warszawie), Nowe fakty w sprawie śmierci ks. Jerzego Popiełuszki i jej społecznego odbioru w świetle akt aparatu bezpieczeństwa.
- prof. Krzysztof Brzechczyn (OBEP IPN w Poznaniu, UAM), Koncepcje oporu społecznego w czasie stanu wojennego.
Sesja II. STAN WOJENNY W PROPAGANDZIE PRL (godz. 15.00 – 16.20)
- dr Krzysztof Wasilewski (Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie Wlkp.), „Scenariusz tragedii narodowej”. Kampania prasowa na łamach „Trybuny Ludu” przygotowująca społeczeństwo do wprowadzenia stanu wojennego.
- dr Aleksandra Masiota (WSNHiD w Poznaniu), Cenzura w okresie stanu wojennego.
- Arkadiusz Małyszka (OBUiAD IPN w Poznaniu), Dziennikarze poznańscy w pierwszym szeregu. Likwidacja SDP i powstanie SD PRL w 1982 r.
- prof. Grzegorz Kucharczyk (WSNHiD w Poznaniu), Propaganda stanu wojennego – wybrane aspekty.
Sesja III. STAN WOJENNY W WIELKOPOLSCE (godz. 16.20 – 17.00)
- dr Rafał Reczek (IPN Oddział w Poznaniu), Radio „Solidarność” Regionu Wielkopolska. 1982 – 1985.
- ks. dr Jarosław Wąsowicz (Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej), Społeczeństwo województwa pilskiego wobec wprowadzenia stanu wojennego.
PRZERWA i DYSKUSJA (godz. 17.00 – 18.00)
9 GRUDNIA 2011 r.
Sesja III. STAN WOJENNY W WIELKOPOLSCE (godz. 9.00 – 13.30)
- Przemysław Zwiernik (OBEP IPN w Poznaniu), Organizowanie i działalność podziemnych struktur „Solidarności” w Wielkopolsce.
- Andrzej W. Kaczorowski, Internowania uczestników ruchu solidarnościowego na wsi.
- prof. Kazimierz Świrydowicz (UAM), Inwigilacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu przez Służbę Bezpieczeństwa – wyniki ostatnich badań.
- dr Konrad Białecki (OBEP IPN w Poznaniu, UAM), Kościół w Wielkopolsce wobec stanu wojennego – w świetle dokumentów aparatu władz PRL.
- dr Leszek Zygner (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie), O. Honoriusz Kowalczyk OP – duszpasterz akademicki i kapelan poznańskiej „Solidarności”.
- Grzegorz Klonowski, Poznański Klub Inteligencji Katolickiej w okresie stanu wojennego.
PRZERWA (godz. 11.00 – 11.20)
- Krzysztof M. Kaźmierczak („Głos Wielkopolski”), Fenomen Konfederacji Młodej Polski „Rokosz”. Między radykalizmem, a kontestacją.
- Wojciech Dziabaszewski, Mała „Solidarność” czyli rzecz o SKOS-ach.
- Tadeusz Żukowski (PEN Club Polska, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich), Niezależne środowiska literackie w Poznaniu po wprowadzenie stanu wojennego.
- dr Artur Kubaj (OBEP IPN w Szczecinie), Relacje pomiędzy działaczami „Solidarności” regionów Wielkopolska i Pomorze Zachodnie w latach 1981 – 1989.
- dr Piotr Gołdyn (ODN w Koninie), Społeczeństwo województwa konińskiego wobec stanu wojennego.
- Marta Szczesiak (OBEP IPN w Poznaniu), Halina Nagler – działaczka „Solidarności” w Turku.
- Katarzyna Florczyk (OBEP IPN w Poznaniu), Wpadka podziemnej drukarni biuletynu „Rezonans”.
DYSKUSJA i PRZERWA (godz. 13.30 – 15.00)
Sesja IV. STAN WOJENNY W ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ (godz. 15.00 – 16. 20)
- Marta Maciszewska, Młodzi badacze o Solidarności, czyli kto zastąpi Jadwigę Staniszkis? Prezentacja nowych studiów badawczych nad historią i rolą „Solidarności".
- dr Radosław Kawczyński (WSNHiD w Poznaniu), Stan wojenny jako element procesu deideologizacji i rozkładu komunizmu w Polsce.
- dr Andrzej Ranke (WSNHiD w Poznaniu), Stan wojenny we współczesnej myśli i debacie politycznej.
- dr hab. Bartosz Korzeniewski (UAM), Pamięć o „Solidarności” i stanie wojennym w badaniach socjologicznych.
* * *
- dr Agnieszka Łuczak (OBEP IPN w Poznaniu), Prezentacja publikacji IPN poświęconych „Solidarności” i opozycji (godz. 16.20 – 16.40)
PRZERWA (godz. 16.40 – 17.00).
DYSKUSJA PANELOWA DZIAŁACZY OPOZYCJI LAT 1981 – 1989 (pocz. godz. 17.00)
ORGANIZATORZY:
Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Poznaniu
Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu
Zarząd Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność”
Wielkopolskie Archiwum „Solidarności”
KOMITET NAUKOWO-ORGANIZACYJNY:
prof. Krzysztof Brzechczyn
prof. Janusz Karwat
dr Agnieszka Łuczak
Przemysław Zwiernik