W dniach 13–14 listopada br. w Opolu odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Koniec Wielkiej Wojny z perspektywy polskiej i obcej”. W toku obrad uczestnicy analizowali zewnętrzne oraz wewnętrzne determinanty odzyskania przez Polskę niepodległości. Podkreślano, że jakkolwiek warunkiem sukcesu były korzystne zmiany, jakie dokonały się na arenie międzynarodowej w końcowych 2 latach I wojny światowej, to warunkiem skorzystania z nich była dojrzałość oraz umiejętności polskich elit, a także aktywność społeczeństwa polskiego, które czynnie (także czynem żołnierskim) wsparło działania na rzecz budowy własnego państwa. Odrębny nurt zainteresowania i refleksji wyznaczały wystąpienia poświęcone obecnemu znaczeniu 11 listopada – zarówno w Polsce, jak i innych krajach. Jest to święto, które zbliża nas do krajów zachodniej Europy.
Pod względem organizacyjnym konferencja dzieliła się na dwie odrębne części: naukową oraz edukacyjną. W części naukowej wygłoszono 18 referatów. Wśród autorów przeważali historycy wrocławscy; oprócz nich reprezentowany był Lublin, Poznań, Warszawa, Opole, a także Opawa. Spośród nich 4 osoby są zatrudnione w IPN. W części edukacyjnej wygłoszono 6 referatów oraz informację o polsko-niemieckim projekcie dot. pobytu Piłsudskiego w Magdeburgu.
Organizatorem sesji była delegatura IPN w Opolu oraz Instytut Historii miejscowego Uniwersytetu. Szeroki krąg instytucji oraz środowisk, które wsparły konferencję finansowo bądź w inny sposób, tworzyli: urząd Wojewody Opolskiego, a także Prezydenta Miasta Opola, Narodowy Bank Polski, Miejska BibliotekaPubliczna oraz Polskie Towarzystwo Historyczne. W zamierzeniu organizatorów konferencja miała zarówno upamiętniać doniosłą rocznicę, jak i służyć nawiązaniu współpracy IPN ze środowiskiem Opola. W tym kontekście – poza osobami reprezentującymi instytucje wymienione wyżej – warto wspomnieć o obecności na sesji opolskiego biskupa pomocniczego Jana Kopca, reprezentantów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Danuty Schetynowej oraz kpt. Krzysztofa Wernera, a także działaczy Opolskiego Stowarzyszenia Pamięci Narodowej Wiesława Uklei i Jerzego Łysiaka. Pojawili się dyrektorzy szkół, a także reprezentanci kuratorium.
PROGRAM
13 listopada 2008 r. (czwartek)
sala im. Karola Musioła
Urząd Miasta Opola, Rynek-Ratusz
Blok naukowy
- prof. dr hab. Wojciech Wrzesiński (Wrocław)
11 listopada 1918 roku we współczesnej polskiej optyce - prof. dr hab. Waldemar Paruch (Lublin/Rzeszów)
Podstawy nowego modelu polityki historycznej: Skutki Wielkiej Wojny dla procesów narodotwórczych w Europie w XX wieku - prof. dr hab. Anna Sybilla Bidwell (Wrocław)
Maki i propaganda, czyli obchody Dnia Pamięci w krajach anglosaskich - prof. dr hab. Teresa Kulak (Wrocław/Opole)
Koniec Wielkiej Wojny z perspektywy francuskiej i belgijskiej - prof. dr hab. Barbara Kubis (Opole)
Postrzeganie konfliktu światowego w literaturze dokumentu osobistego - dr hab. Krzysztof Ruchniewicz (Wrocław)
Postrzeganie końca Wielkiej Wojny z niemieckiej perspektywy - dr Paweł Jaworski (Wrocław)
Koniec I wojny światowej ze szwedzkiej perspektywy - prof. dr hab. Dan Gawrecki (Opawa/Opole)
Czechosłowacja i niepodległość Polski (11 listopad 1918 roku) - prof. dr hab. Mikołaj Iwanow (Opole)
Koniec I wojny światowej a Rosja bolszewicka - prof. dr hab. Szymon Rudnicki (Warszawa)
Żydzi polscy wobec odbudowy państwa polskiego po I wojnie światowej - prof. dr hab. Przemysław Hauser (Poznań)
Niemcy wobec perspektywy strat terytorialnych na rzecz Polski w okresie X 1918–VI 1919 - prof. dr hab. Włodzimierz Suleja (Wrocław)
Józef Piłsudski wobec Polski „wersalskiej” - prof. dr hab. Krzysztof Kawalec (Wrocław/Opole)
Spór orientacyjny z perspektywy jesieni 1918 roku - dr Dariusz Dąbrowski (Wrocław/Opole)
Tomáš Garrigue Masaryk wobec spraw polskich w czasie I wojny światowej - dr Mariusz Patelski (Opole)
Kwestia niepodległości i niezależności gospodarczej Polski w pracach Towarzystwa Przemysłowców Guberni Królestwa Polskiego - dr Jerzy Kirszak (Wrocław)
Duniłowicze 1920, 1930, 2008. Zapomniana bitwa, jej bohaterowie, formy upamiętnienia dawniej i dziś - dr Daniel Koreś (Wrocław)
Bój 1 Dywizji Jazdy pod Komarowem 31 sierpnia 1920 r. - dr Piotr Cichoracki (Wrocław)
Komunistyczne represje wobec wojewodów dwudziestolecia międzywojennego
14 listopada 2008 r. (piątek)
aula Liceum Ogólnokształcącego
im. Marii Skłodowskiej-Curie w Opolu
ul. Dubois 28
Blok edukacyjny
- Magdalena Skorupska, Ewa Wojtaczka (Opole)
Walka Polaków o niepodległość w latach 1795–1918 - Jan Ludwik, Piotr Kucharski (Opole)
Rola Józefa Piłsudskiego w walce o niepodległość - dr Andrzej Szczepaniak (Opole)
Zapomniana pieśń i poezja o polskich żołnierzach okresu I wojny światowej - Damian Szczepaniak (Opole)
Życie społeczne w pieśni żołnierskiej „Leguna tułacza” - Jakub Charyło, Tomasz Warowny (Opole)
Polska w polityce międzynarodowej w latach 1918–1926 - dr Marek Białokur (Opole)
Koniec Wielkiej Wojny w polskiej i zagranicznej karykaturze
Bloki warsztatowe dla uczniów i nauczycieli