Instytut Pamięci Narodowej „Solidarność” od wewnątrz 1980–1981 - Książki -

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” nie jest zbadany w stopniu odpowiadającym jego roli i znaczeniu. Powstanie „Solidarności” w wyniku strajków sierpniowych i zawartych porozumień z komisjami rządowymi, a następnie złączenia inicjatyw lokalnych i utworzenia wspólnej centrali, było wydarzeniem bez precedensu w całym bloku wschodnim. Funkcjonowanie autentycznej, oddolnie budowanej organizacji związkowej w kraju realnego komunizmu podważało kluczowe cechy systemu.

Cały cykl zdarzeń w ciągu szesnastu miesięcy legalnego istnienia „Solidarności” można ukazać jako pękanie monopolu władzy w coraz większym stopniu i w kolejnych dziedzinach życia. Stary system się rozsypywał, a w jego miejsce powstawały nowe reguły relacji między władzą a społeczeństwem. „Solidarność” była głównym sprawcą tych zdarzeń i jej największą siłą, mniejsze inicjatywy społeczne mogły się rozwijać dzięki jej wsparciu, pod jej parasolem ochronnym.

Zamieszczone w niniejszym tomie artykuły są rozwinięciem referatów wygłoszonych na konferencji „»Solidarność« od wewnątrz 1980–1981”, która odbyła się 25 i 26 listopada 2010 r., a została zorganizowana przez Instytut Studiów Politycznych PAN we współpracy z Biurem Edukacji Publicznej IPN.

SPIS TREŚCI

Wstęp – Andrzej Friszke

Marcin Zaremba, Zimno, ciepło, gorąco. Nastroje Polaków od „zimy stulecia” do lata 1980

Jakub Kufel, Strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej i narodziny „Solidarności”

Tomasz Kozłowski, Między porozumieniami sierpniowymi a rejestracją NSZZ „Solidarność”

Marcin Zwolski, Duże i małe regiony „Solidarności”: porównanie dynamiki

Andrzej Friszke, Region Mazowsze NSZZ „Solidarność” 1980–1981

Marek Wierzbicki, Region NSZZ „Solidarność” Ziemia Radomska 1980–1981 i jego specyfika. Zarys problematyki

Jarosław Neja, Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Formy organizacyjne i kultura polityczna

Piotr Osęka, Elita „Solidarności”. Prozopografia Komisji Krajowej

Bartosz Kaliski, Uczestnicy I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” o Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Próba analizy semantycznej

Krzysztof Podemski, Prasa „Solidarności” w oficjalnym obiegu w 1981 roku

Jan Olaszek, Prasa NSZZ „Solidarność” 1980–1981

Adam Leszczyński, Mikrosocjologia strajku

Dariusz Węgrzyn, Relacje między PZPR a NSZZ „Solidarność” w województwie bielskim 1980–1981

Kamil Dworaczek, Wszechnice związkowe na przykładzie Górnego Śląska, Warszawy i Wrocławia 1980–1981

Jacek Luszniewicz, Koncepcje ekonomiczne „Solidarności” 1980–1981. Reforma czy transformacja socjalistycznego systemu gospodarczego?

Rafał Chwedoruk, Program Samorządnej Rzeczypospolitej

„Solidarność” – rewolucja, powstanie czy reforma? Dyskusja panelowa

Wykaz skrótów
Indeks osób