80 rocznica powstania Armii Krajowej – to główny temat podwójnego styczniowo-lutowego numeru „Biuletynu IPN”. Przedstawiamy w nim największą armię w okupowanej Europie i jej powojenną kontynuację.
Armia Krajowa to niewątpliwie fenomen w skali europejskiej, powód do dumy dla każdego Polaka zainteresowanego historią własnego kraju, to wreszcie źródło, z którego etosu czerpać powinny kolejne pokolenia. Zdawać by się mogło, że na temat tej podziemnej armii napisano już wszystko, jej dokonania i zasady funkcjonowania zostały dokładnie zdefiniowane i nazwane i nic szokującego w opisie jej działań i osiągnięć nie ma prawa już się pojawić. Tomasz Łabuszewski, autor artykułu Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie, przekonuje, że to nieprawda. Wiele nieporozumień wynika z tego, że traktujemy AK jak regularne wojsko, tymczasem podlegała ona wielu ograniczeniom, wynikającym z działania w konspiracji. Autor wskazuje jednak, że pomimo wszystkich ograniczeń „jej żołnierzom udało się wykoleić ponad 700 pociągów, wysadzić 38 mostów kolejowych, zniszczyć blisko 4,5 tys. samochodów wroga, wykonać 25 tys. akcji sabotażowych, ponad 5700 zamachów na przedstawicieli niemieckich sił okupacyjnych, ponad 3 tys. wyroków śmierci na zdrajcach. Członkom wywiadu udało się rozpoznać całość sił niemieckich w GG, dotrzeć do większości fabryk zbrojeniowych zlokalizowanych nie tylko na terenie byłej RP, ale także III Rzeszy, przejąć niewybuch rakiety V-2 i zdobyć wiele innych niezwykle cennych materiałów, które walnie przyczyniły się do zwycięstwa aliantów nad nazistowskimi Niemcami. To tylko tyle i aż tyle dla armii innej niż wszystkie”.
W numerze ukazujemy działanie AK w czasie okupacji i kontynuację walki po wojnie.
Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy płytę DVD z filmem Tadeusza Pawlickiego Leski. Akcja 666
W sprzedaży od 11 lutego 2022 roku w placówkach Poczty Polskiej, w sieci EMPiK, salonach RUCH oraz księgarniach IPN.
„Biuletyn IPN” jest też dostępny w prenumeracie.
SPIS TREŚCI
Armia Krajowa i jej kontynuacja
- Rota przysięgi Armii Krajowej
- Hymn Polski Podziemnej
- Andrzej Chmielarz – Armia Krajowa
- Tomasz Łabuszewski – Armia Krajowa – armia inna niż wszystkie
- Kazimierz Krajewski – Poakowskie podziemie niepodległościowe wobec okupacji komunistycznej
- Adam Dziuba – W walce z Niemcami i komunistami. Okręg Śląski ZWZ-AK i jego sukcesorzy
- Dawid Golik, Filip Musiał – Konspiracja, wojsko, partyzantka. Podziemie zbrojne w Małopolsce 1939–1955
- Grzegorz Ostasz – Rzeszowszczyzna Walcząca
- Piotr Niwiński – Czy przestała istnieć
- Tomasz Toborek – Inny wróg, cel ten sam. Stanisław Sojczyński „Warszyc” (1910–1947)
Sylwetki
- Szymon Pacyna – Ludowiec w Zrzeszeniu WiN. Karol Chmiel (1911–1950)
- Mirosław Surdej – Z kresowej Armii Krajowej do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Piotr Woźniak „Wir” (1912–1988)
- Tomasz Toborek – Człowiek, który ocalił Leopolda Okulickiego
Komentarze historyczne
- Eugeniusz Starky – Wigilia ʼ81. Demonstracje w USA przeciwko stanowi wojennemu w Polsce
- Patrycja Resel – Ucieczka ze Sterlinga. Niemożliwe okazało się możliwe.
- Paweł Wąs – Szafarze śmierci. Sędziowie sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (luty – czerwiec 1946)
- Jerzy Dąbrowski – Nikt już nie bawił się ani nie śpiewał
- Aleksandra Pietrowicz – „Na szkodę Państwa Polskiego”. Emisariuszka i kurierka Elżbieta Zawacka (1909–2009)
- Marcin Przegiętka, Paulina Żak – Niemcy odrobili lekcję historii. Wystawa główna Centrum Dokumentacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie” w Berlinie