Kilkudziesięciu historyków z różnych ośrodków naukowych w całym kraju obradowało w dniach 2–4 grudnia 2010 r. na konferencji poświęconej małym ośrodkom niezależnego ruchu związkowego w Polsce w latach 1980–1990. Liczny udział naukowców i żywe dyskusje potwierdziły wyrażane wcześniej opinie o istotnej luce w badaniach nad dziejami „Solidarności”, koncentrujących się dotąd na analizie działalności związku w największych ośrodkach miejskich i centrach przemysłowych. W dyskusjach przypominano, że podstawową siłą „Solidarności” była jej powszechność. Zwracano także uwagę na trudności, ale i zalety prowadzenia działalności opozycyjnej w małych społecznościach. Prezentowane podczas konferencji referaty zostaną niebawem opublikowane.
Organizatorem konferencji był OBEP IPN w Białymstoku.
PROGRAM
2 grudnia
17.00 – otwarcie konferencji
17.15-18.15 – obrady – Wprowadzenie do tematu
Dr Marcin Markiewicz (OBEP IPN Białystok) – Stan badań nad historią „Solidarności” w małych ośrodkach
Dr hab. Andrzej Konrad Piasecki (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) – Kwestie oporu społecznego (1981–1988) w monografiach lokalnych. Próba bilansu
Radosław Oryszczyszyn (Uniwersytet w Białymstoku) – Specyfika działalności opozycyjnej w małych społecznościach z perspektywy socjologicznej
3 grudnia
9.00-10.40 – obrady w panelach równoległych: I i II
Panel I: „Solidarność” w okresie legalnym (VIII 1980–12 XII 1981)
Wojciech Rotarski (OBEP IPN Katowice) – Spóźniony Sierpień w Częstochowie. Regionalny protest NSZZ „Solidarność” w klubie „Ikar” w listopadzie 1980 r.
Ks. dr Adam Szot (Archiwum Archidiecezjalne w Białymstoku) – „Solidarność” Ziemi Sokólskiej w latach 1980–1981
Marek Kietliński (Archiwum Państwowe w Białymstoku) – „Solidarność” w Hajnówce w latach 1980–1981
Dr Krzysztof Wiśniewski (Archiwum Miasta St. Warszawy)– „Solidarność” w Pułtusku 1980–1981
Dr Marcin Zwolski (OBEP IPN Białystok) –„Solidarność” suwalska i giżycka – rywalizacja i współdziałanie
Panel II: Działalność w podziemiu (13 XII 1981–1987)
Grzegorz Majchrzak(BEP IPN Warszawa) – Radio „Solidarność” w mniejszych ośrodkach
Marcin Dąbrowski (OBEP IPN Lublin) – Świdnik – miasto niepokorne. Podziemna działalność „Solidarności” w Świdniku
Milena Przybysz (OBEP IPN Łódź) – Dzieje kutnowskiej „Solidarności” w podziemiu
Dr Tomasz Kenar (OBUiAD IPN Szczecin) – Działalność podziemnej Solidarności w elektrowni Dolna Odra w Gryfinie
Bogusław Kleszczyński (OBEP IPN Rzeszów) – Podziemna „Solidarność” w Sanoku w 1982 r. Między strukturą lokalną a regionalną
11.00-12.50 – obrady w panelach równoległych: I i II
Panel I: „Solidarność” w okresie legalnym (VIII 1980–12 XII 1981)
Arkadiusz Kazański (OBEP IPN Gdańsk) – „Solidarność” w Starogardzie Gdańskim 1980–1981. MKZ Kociewie – samodzielny region czy podregion Regionu Gdańskiego
Łukasz Sołtysik (OBEP IPN Wrocław) – Między Jelenią Górą a Wrocławiem. Kwestia makroregionalizacji na Dolnym Śląsku na przykładzie bolesławieckiej „Solidarności” (IX 1980–VII 1981)
Krystyna Jastrzębska (Archiwum Państwowe w Siedlcach) – Region czy makroregion? Kształtowanie struktur organizacyjnych i działalność „Solidarności” w Siedlcach w latach 1980–1981
Emilia Świętochowska (OBEP IPN w Białymstoku) – Relacje między dużymi a małymi ośrodkami na przykładzie „Solidarności” w Bielsku Podlaskim
Panel II: Działalność w podziemiu (13 XII 1981–1987)
Dr Dariusz Węgrzyn(OBEP IPN Katowice) – „Trzeci Szereg”. Konspiracyjne struktury „Solidarności” w województwie bielskim w latach 1982–1983
Mateusz Sitarz (OBL IPN Szczecin) – Podziemna działalność „Solidarności” w Policach koło Szczecina i działania SB wobec jej działaczy
Ryszard Kawalec (Uniwersytet Wrocławski) – Bezdebitowe pismo „Szerszeń” w Wyszkowie i okolicach podczas stanu wojennego
Dr Patryk Pleskot (OBEP IPN Warszawa) – Życie po życiu w opozycji. Emigracyjne losy lokalnych działaczy „Solidarności” – szkic problemu
Dyskusja
17.00-18.30 – obrady w panelach równoległych: I i III
Panel I: „Solidarność” w okresie legalnym (VIII 1980–12 XII 1981)
Dr Andrzej Stanisław Wróbel (Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim) – Powstanie i działalność „Solidarności” w Tomaszowie Mazowieckim w latach 1980–1981
Dr Ewa Rogalewska (OBEP IPN Białystok) – Rola „Solidarności” w aktywizacji społeczności lokalnej Tykocina w latach 1980–1981
Dr Małgorzata Choma-Jusińska (OBEP IPN Lublin) – O lokalnym społeczeństwie obywatelskim na przykładzie Chełmszczyzny w latach 1980–1981
Dyskusja
Panel III: Odrodzenie się „Solidarności” (1988–1990)
Dr Krzysztof Sychowicz (OBEP IPN Białystok) – „Solidarność” Łomży i Zambrowa wobec przemian lat 1988–1989
Artur Kubaj (OBEP IPN Szczecin) – Stanisław Możejko pomysłodawca komitetów założycielskich „Solidarności” na drodze do relegalizacji Związku
Zbigniew Bereszyński (Opole) – „Solidarność” w Hucie Małapanew w Ozimku w latach 1987–1990
Renata Gieszczyńska (OBEP IPN Białystok) – Odbudowa struktur zakładowych „Solidarności” w Miejskim (Wojewódzkim) Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w Olsztynie
4 grudnia
9.00-10.45 – obrady w panelach równoległych: I i III
Panel I: „Solidarność” w okresie legalnym (VIII 1980–12 XII 1981)
Dr Przemysław Wójtowicz (OBEP IPN Gdańsk) – Trudna koegzystencja – relacje pomiędzy MKZ NSZZ „Solidarność” w Grudziądzu i Toruniu w okresie 1980–1981
Przemysław Zwiernik (OBEP IPN Poznań) – „Solidarność” w Jarocinie w latach 1980–1981. Między Poznaniem a Kaliszem
Agnieszka Klarman (OBEP IPN Wrocław) – Ruch solidarnościowy w małych ośrodkach Ziemi Kłodzkiej
Dyskusja
Panel III: Odrodzenie się „Solidarności” (1988–1990)
Ewa Chabros (OBEP IPN Wrocław) – „Solidarność” na Ziemi Dzierżoniowskiej 1988–1989
Dr Krzysztof Osiński (OBEP IPN Gdańsk) – Bydgoska „Solidarność” w okresie wyborów czerwcowych 1989 r.
Karol Nawrocki (OBEP IPN Gdańsk) – Elbląski Komitet Obywatelski przed, w trakcie i po wyborach z 4 czerwca 1989 r.
Dr Krzysztof Nowak (Uniwersytet Śląski) – Specyfika regionalna a aktywność niezależnego ruchu związkowego i opozycji politycznej na Śląsku Cieszyńskim w schyłkowym okresie PRL
Dyskusja
11.00-12.40 – Referaty podsumowujące
Dr Łukasz Kamiński (BEP IPN Warszawa, Uniwersytet Wrocławski)
Dr Grzegorz Waligóra (OBEP IPN Wrocław)
12.40 – podsumowanie i zamknięcie konferencji