Nawigacja

Komunikaty

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Oświadczenie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w sprawie miejsca pamięci żydowskich ofiar niemieckiego terroru w Chrzanowie

Barbara Niedzielko
Data publikacji 06.12.2017

W związku z medialnymi doniesieniami na temat przyszłych losów miejsca pamięci narodowej w Chrzanowie, które jest upamiętnieniem dokonanej przez Niemców publicznej egzekucji Żydów – obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w sposób jednoznaczny podkreśla, że państwo polskie uważa za swój obowiązek opiekę nad wszystkimi miejscami, które upamiętniają dramatyczne losy ofiar systemów totalitarnych.

Znajdująca się w Chrzanowie tablica ku czci 7 obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, narodowości żydowskiej, upamiętnia ludzi powieszonych publicznie przez Niemców. Zbrodnia ta miała miejsce w czasie, kiedy miasto znajdowało się na obszarach wcielonych przemocą do Rzeszy Niemieckiej. Wprowadzone przez niemieckiego okupanta drakońskie „przepisy prawa” czyniły z obywateli RP ludzi niższych kategorii wobec niemieckiej „rasy panów”. Ze szczególnym okrucieństwem Niemcy traktowali Żydów. Okupacyjne zarządzenia były niespotykaną w cywilizowanym świecie formą państwowego okrucieństwa pozorującego „rządy prawa”. Mord z dnia 29 kwietnia 1942 r. dokonany został za „nielegalny” – według niemieckich zarządzeń – wypiek chleba i za posiadanie najbardziej podstawowych produktów żywnościowych. Niemcy – zgodnie z praktyką stosowaną także na innych okupowanych obszarach polskich – uznali to za wystarczający powód, aby w centrum miasta publicznie powiesić siedmiu żydowskich obywateli RP: piekarzy Israela, Chaima i Szymszona Gerstnerów oraz Szaję Szpangeleta, Fajwela Waldmana, Israela Frisza i kupca z Olkusza Dereka Erenfryda.

Publicznej egzekucji dokonano na oczach zagonionej na to miejsce ludności żydowskiej i polskiej. Tego rodzaju terrorystyczne działania okupanta miały spowodować, że strach sparaliżuje wszelkie odruchy sprzeciwu ludności wobec niemieckich zarządzeń.

Instytut Pamięci Narodowej w sposób jednoznaczny deklaruje podjęcie wszelkich starań, aby nie pozwolić na likwidację tego miejsca pamięci i pomnika upamiętniającego to wydarzenie w Chrzanowie. Uchronienie tego miejsca pamięci jest ważnym obowiązkiem Rzeczypospolitej Polskiej także dlatego, że Niemcy nie pozwolili rodzinom odebrać ciał powieszonych. Wszystkie ciała pomordowanych wywieźli do niemieckiego obozu KL Auschwitz i tam spalili. Plac egzekucji w Chrzanowie jest więc jedynym miejscem ściśle związanym z dokonaną zbrodnią, w którym można indywidualnie upamiętnić śmierć ofiar.

W związku z powyższym Instytut deklaruje jednoznaczne wsparcie dla działań władz miejskich i państwowych, ukierunkowanych na zachowanie tego miejsca pamięci dla przyszłych pokoleń.

Pamięć o niewinnych ofiarach niemieckiego terroru jest ważnym obowiązkiem instytucji państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. Jakiekolwiek plany inwestycyjne w tym oraz w innych tego rodzaju miejscach powinny być podejmowane przy zachowaniu pełnego szacunku dla pamięci ofiar zbrodniczych działań systemów totalitarnych. 

do góry