E-KsięgarniaOddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Poznaniu postanowieniem z dnia 3.07.2017 r. umorzyła śledztwo S. 43.2009.Zn w sprawie zbrodni nazistowskich polegających na zabójstwach i innych represjach wobec ludności polskiej zamieszkałej na Ziemi Złotowskiej, popełnionych w okresie II wojny światowej i przed jej rozpoczęciem przez funkcjonariuszy III Rzeszy Niemieckiej tj. o przestępstwa z art. 1 pkt 1 Dekretu o wymiarze kary dla faszystowsko – hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz. U. Nr 69 z 1946 roku poz. 377) w zw. z art. 3 Ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016 roku poz. 152) i inne.
Postępowanie obejmowało swym zakresem szereg zdarzeń wyczerpujących znamiona zbrodni nazistowskich i zbrodni przeciwko ludzkości, popełnionych przez Wehrmacht, Selbstschutz, Gestapo oraz niemiecką administrację cywilną zarówno po 1.09.1939 roku, jak i w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch wojny, gdyż już na okres wcześniejszy datują się niemieckie represje wobec ludności polskiej zamieszkującej Złotów i jego okolice.
Postępowanie karne, w ramach którego korzystano w szczególności z zeznań świadków, nielicznych zachowanych materiałów archiwalnych, międzynarodowej pomocy prawnej, opracowań i publikacji historycznych skupione było między innymi wokół kwestii wysiedleń, połączonych z konfiskatą majątków, obejmujących co najmniej 88 osób narodowości polskiej, dokonanych w okresie pomiędzy styczniem 1939 roku a styczniem 1945 roku przez niemieckiego starostę Złotowa Friedricha A., kierowników urzędu Gestapo w Pile Waltera H. oraz Antona Franza Oskara F. oraz innych nieustalonych funkcjonariuszy hitlerowskiej tajnej policji państwowej z placówki w Pile. W zakresie tym postępowanie umorzono wobec stwierdzenia, że postępowanie karne wobec Friedricha A. zostało prawomocnie zakończone (prowadziła je wcześniej i zakończyła postanowieniem o umorzeniu śledztwa była Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie), wobec śmierci Waltera H. oraz Antona Franza Oskara F., w pozostałym zaś zakresie – wobec niewykrycia sprawców (art. 17§1 pkt 5 i 7 kpk oraz art. 322§1 kpk).
Przedmiotem śledztwa była także kwestia prześladowania Polaków z Ziemi Złotowskiej przez kierowników urzędu Gestapo w Pile Waltera H. oraz Antona Franza Oskara F. oraz innych nieustalonych funkcjonariuszy hitlerowskiej tajnej policji państwowej poprzez wydawanie decyzji o zastosowaniu tak zwanego aresztu ochronnego, co skutkowało bezterminowym pozbawieniem wolności i osadzeniem w obozach koncentracyjnych nie mniej niż 50 osób narodowości polskiej. Postępowanie w tym zakresie umorzono wobec śmierci Waltera H. oraz Antona Franza Oskara F.
W toku postępowania zajmowano się ponadto kwestią istniejącego w okresie pomiędzy 2.09.1939 roku a 21.11.1939 roku w miejscowości Lipka powiat Złotów obozu dla internowanych prowadzonego przez nieustalonych żołnierzy Wehrmachtu z 582 batalionu wartowniczego podległego komendantowi 580 obszaru tyłowego IV Armii Walterowi B. W tym prowizorycznym obozie pozbawiono wolności około 500 osób spośród polskiej ludności cywilnej, w szczególności przedstawicieli inteligencji oraz działaczy społecznych. Więźniowie przetrzymywani byli w ciężkich warunkach bytowych, w wyniku zabójstw, znęcania się przez strażników, reglamentacji żywności i pozbawienia opieki medycznej w obozie w Lipce zginęli: Bernard C., Tomasz K., Leon L. oraz mężczyzna narodowości żydowskiej o nazwisku H. Śledztwo w tym aspekcie umorzono wobec śmierci Waltera B. oraz niewykrycia pozostałych sprawców (art. 17§1 pkt 5 kpk oraz art. 322§1 kpk)
Odrębny wątek śledztwa stanowiły zbrodnie niemieckie popełnione w listopadzie 1939 roku w Górce Klasztornej poprzez dokonanie zabójstw duchownych Bolesława W. i Franciszka J. oraz co najmniej 36 innych osób narodowości polskiej i żydowskiej. Jako winnych tej zbrodni wskazuje się lokalnego dowódcę hitlerowskiej organizacji paramilitarnej „Selbstschutz” SS-Obersturmführera Ericha L. oraz grupę członków tej organizacji, w tym Harry`ego S., braci Reinholda i Edwarda R., Waltera H., Karla F., Alfreda K., Egona K., Ehrenfrieda K., Kurta Z., Huberta J., Huberta J., Heinricha B. oraz Heinza S. W odniesieniu do Harry`ego S. umorzono śledztwo wobec stwierdzenia, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone (został on skazany na karę śmierci przez Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy, wyrok wykonano w dniu 22.02.1954 roku), w odniesieniu do pozostałych sprawców postępowanie umorzono wobec ich śmierci (art. 17§1 pkt. 5 i 7 kpk).
W postępowaniu pojawił się również wątek sterylizacji osób narodowości romskiej przez niemieckich lekarzy Kurta S. i Kurta M. W tym zakresie postępowanie umorzono wobec stwierdzenia, że postępowanie karne co do tego samego czynu tych samych osób zostało prawomocnie zakończone (art. 17§1 pkt. 7 kpk) albowiem śledztwo w tym przedmiocie prowadziła wcześniej Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Koszalinie.
Naczelnik
Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu
w Poznaniu
Sylwester Napieralski
prokurator