E-Księgarnia
Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 28 września 2012 r. zawarły porozumienie w sprawie Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT). Akt porozumienia w tej sprawie podpisali dr Łukasz Kamiński, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz prof. dr hab. n. med. Andrzej Ciechanowicz, Rektor Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Pan Bronisław Komorowski, skierował do uczestników spotkania list, w którym wyraża najwyższe uznanie dla projektu Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów oraz zapewnia o wsparciu projektu. Apel z przesłaniem do wszystkich rodzin skrzywdzonych o udział w projekcie stworzenia bazy danych DNA, w liście do uczestników spotkania, skierowała także Pani Zofia Pilecka-Optułowicz, córka rotmistrza Witolda Pileckiego, ofiary mordu sądowego.
Podczas spotkania dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, pełnomocnik Prezesa IPN ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego, zaprezentował dotychczasowy dorobek w zakresie projektu. Omówienie wzbogacone zostało o wstrząsający materiał ikonograficzny. Dr n. med. Andrzej Ossowski z Zakładu Medycyny Sądowej PUM zaprezentował natomiast zasady funkcjonowania bazy.
Uroczystość zawarcia porozumienia zaszczycili obecnością m.in. Senator Sławomir Preiss, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, Olgierd Geblewicz; Piotr Krzystek, Prezydent Szczecina; ks. arcybiskup Andrzej Dzięga, Metropolita Szczecińsko-Kamieński.
Baza to strategiczny etap projektu naukowo-badawczego „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956”. W ramach tego projektu IPN podjął działania m.in. na terenie Cmentarza Powązkowskiego w kwaterze „Ł”. Proste metody identyfikacji ofiar, np. na podstawie przedmiotów kultury materialnej i badań antropologicznych, są już niewystarczające i niezbędna stała się identyfikacja genetyczna ofiar. Rozwój naukowy i technologiczny pozwala na zastosowanie w identyfikacji osobniczej najnowszych metod genetyki sądowej. Identyfikacja genetyczna odbywa się przez porównanie ustalonego profilu DNA z materiałem genetycznym najbliższych członków rodzin bądź z materiałem DNA pochodzącym z rzeczy osobistych ofiar. Stworzenie bazy materiału porównawczego DNA ofiar i ich krewnych staje się zatem zadaniem kluczowym. Baza pozwoli bowiem na prowadzenie badań w tym zakresie przez wiele kolejnych lat. Stworzenie bazy DNA jest jedyną szansą na właściwe pozyskanie materiału porównawczego i niemal zupełną eliminację ryzyka upływu czasu, który ma tu decydujące znaczenie.
Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów to pierwsza tego typu, tak kompleksowa, baza w Europie. Plany stworzenia podobnej istnieją w Federacji Rosyjskiej, a w mniejszym stopniu zaangażowania, także w Niemczech. To także unikatowe działania w skali świata. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Australia prowadzą podobne bazy, ale w zakresie kryminalistyki.
Darowizny na wsparcie funkcjonowania Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów mogą być kierowane na konto:
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
ul. Rybacka 1, 70-204 Szczecin
Bank Zachodni WBK SA
III Oddział w Szczecinie
06 1090 1492 0000 0001 0053 7752
z dopiskiem „Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów”
List Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego
List Zofii Pileckiej-Optułowicz
Fot. Paweł Miedziński (IPN)