24 października o godz. 12.00 w Łazienkach Królewskich odbyła się uroczysta dekoracja Laureatów nagrody „Świadek Historii” przyznawanej przez kapitułę Instytutu Pamięci Narodowej. To już IV edycja tego wyróżnienia dla osób z zagranicy, które w szczególny sposób przyczyniają się do upamiętnienia historii Polski. W uroczystości wzięli udział między innymi marszałek Senatu Stanisław Karczewski, prezes IPN Jarosław Szarek oraz wiceprezes Krzysztof Szwagrzyk.
Laureatów i gości przywitał dyrektor Muzeum Łazienek Królewskich Zbigniew Wawer. Nawiązując do 100. rocznicy odzyskania niepodległości, wspomniał o zniszczeniu przez komunistów pamiątek architektury po Marszałku Piłsudskim na terenie „Łazienek”.
„Jesteście naszymi ambasadorami, ambasadorami naszej pamięci” – przywitał Laureatów prezes IPN Jarosław Szarek. „Nigdy nie zapomnieliście o naszej ojczyźnie, chociaż mieszkacie daleko od niej”. Odnosząc się do Jakuba Vaugona, przewodniczący kapituły nagrody Jarosław Szarek powiedział: „Szczególną osobą wśród nagrodzonych jest młody chłopak, Polak z Francji, który zaprotestował wobec kłamstwa w podręczniku. Spotkały go za to represje w środowisku szkolnym, a nawet nie mógł podjąć nauki we francuskim liceum, które wybrał. (…) Jakub stanął w obronie historii Polski, stanął w obronie czegoś większego, w obronie prawdy.”
Młody odważny Polak stał się także głównym tematem wypowiedzi marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego „Jestem bardzo wdzięczy Państwu za to zaangażowanie, a IPN-owi za inicjatywę przyznawania tej nagrody. Jakubie, dziękujemy ci szczególnie, bo jesteś symbolem…”. Marszałek Senatu podkreślił, że Jakub jest „reprezentantem młodzieży, która przejmuje pałeczkę w sztafecie pamięci o naszej historii”, a przy okazji poinformował, że trwają prace proceduralne nad powiększeniem liczby senatorów o jednego reprezentanta Polonii na Wschodzie i o jednego jej przedstawiciela z Zachodu.
Uzasadnienie nagrody przeczytał i przedstawił Lauretaów dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz. Nagrodę wręczał prezes IPN Jarosław Szarek wraz z marszałkiem Senatu Stanisławem Karczewskim. Niektórzy Laureaci ze wzruszenia nie byli w stanie zabrać głosu przy okazji otrzymania nagrody. Pan Gabriel Garçon z Francji, który zajmuje się dziedzictwem międzywojennej polskiej emigracji we Francji, podkreślił, że bez instytucjonalnego wsparcia ze strony Polski niemożliwe jest skuteczne zachowanie całej spuścizny po tych naszych rodakach.
„Nie wystarczy, by Polakiem się urodzić! Wyzwaniem jest to, by chcieć nim być!” Trochę drżącym głosem przeczytał swoje wystąpienie Jakub Vaugon, polski uczeń francuskiej szkoły mieszkający pod Paryżem. „Myślałem, że prawda potrafi obronić się sama. Niestety w obecnych czasach trzeba o nia zawalczyć! To zaszczytne wyróżnienie przywraca mi wiarę w to, że było warto!” – zakończył swoje wystąpienie dzielny licealista.
Uroczystość uświetnił koncert pieśni patriotycznych wykonanych przez solistkę Magdalenę Jemiołę przy akompaniamencie harfy w wykonaniu Agnieszki Miedzwiedzkiej.
Lista Laureatów nagrody Instytutu Pamięci Narodowej „Świadek Historii”:
- Fundacja Muzeum Pamięci 2 Korpusu Polskiego we Włoszech – nagrodę odebrał prezes Fundacji, a jednocześnie syn żołnierza spod Monte Cassino;
- Gabriel Garçon prezes stowarzyszenia „Le Rayonnement Culturel Polonais” (Francja);
- Społeczny Komitet Opieki Nad Starą Rossą w Wilnie (Litwa) – nagrodę odebrał Prezes Komitetu Dariusz Żybort;
- Jakub Vaugon (Francja) – uczeń I klasy liceum w Paryżu;
- Wacław Wiłkojć (Litwa) prezes koła Związku Polaków na Litwie w Nowych Święcianach;
- Zjednoczenie Polskie w Johannesburgu (RPA) – w imieniu prezes Zjednoczenia Barbary Kukulskiej nagrodę odebrała Magdalena Liberda, wieloletnia aktywna działaczka tej organizacji.