E-Księgarnia
W roku 2019 Nagroda została przyznana po raz osiemnasty. Obok prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego laureatami Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej” zostali: propagator pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej Janusz Horoszkiewicz, przyjaciółka Jana Pawła II prof. Wanda Półtawska, autor publikacji o Powstaniu Warszawskim Marek Strok oraz Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie.
Na uroczystości obecni byli marszałek Sejmu Marek Kuchciński, wicemarszałek Senatu Maria Koc, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski, wiceszef KPRM Paweł Szrot. Odczytano skierowane do laureatów i uczestników listy od prezydenta Andrzeja Dudy, premiera Mateusza Morawieckiego oraz marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego.
Prezes Jarosław Szarek, powołując się na słowa prymasa Stefana Wyszyńskiego, przypomniał, że naród, który odwraca się od własnej historii, który wstydzi się własnej historii, który wychowuje młodzież bez powiązań ze swoimi dziejami jest narodem renegatów. W wieku XX chciano nas takimi uczynić. – Ale nie staliśmy się nimi, bo zawsze byli ci, którzy takim planom mówili nie. I dzisiaj takimi osobami są kustosze pamięci narodowej – podkreślił prezes IPN. Zapowiedział także, że jesienią 2019 r. IPN po raz pierwszy wręczy nagrodę Semper Fidelis, honorującą wysiłek Polaków ratujących polskie dziedzictwo na Kresach.
Jadwiga Kaczorowska, córka ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie, powiedziała, że nagroda jest „uznaniem za jego nieustanną służbę Polsce, ale jest to uznanie dla całej emigracji niepodległościowej”.
– Ta nagroda podoba mi się, jest dla mnie. Dlatego że ja jestem kustoszem wartości całe życie – stwierdziła Wanda Półtawska, podkreślając, że w swoim długim życiu, naznaczonym okrutnymi doświadczeniami wojny, zawsze usiłowała wysunąć na pierwszy plan cnotę patriotyzmu, przekazać ludziom, że muszą się poczuć dumni, że są Polakami. Mówiła o tym, jak ważne jest poczucie tożsamości, korzenie, bez których człowiek się przewraca.
Janusz Horoszkiewicz, inicjator i wykonawca ponad 40 krzyży stojących w miejscach unicestwionych w 1943 r. polskich wiosek na Wołyniu, przypomniał dzieje Huty Stepańskiej, jej obronę przed oddziałami UPA oraz historię upamiętnień. – My, hucianie, uwolniliśmy nasze dusze, przebaczyliśmy, nie wiedziemy też sporu bez końca, nie mamy nienawiści na wieki, ale pamiętamy – podsumował.
Za motywację do dalszej pracy uznał przyznane mu wyróżnienie Marek Strok – badacz i znawca dziejów powstańczej Warszawy.
Janusz Balicki, prezes Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie, podziękował za uznanie dla pracy ponad sześćdziesięciu osób, działających w organizacji w ciągu ćwierćwiecza, oraz przypomniał, że wciąż czekają na uporządkowanie rozrzucone w terenie mogiły żołnierzy września 1939 roku.
Zapis transmisji na kanale IPNtv:
Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” przyznawana jest osobom, a także instytucjom i organizacjom społecznym za szczególnie aktywny udział w upamiętnieniu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989 oraz za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi Prezes IPN. Nagroda ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.
W gronie dotychczasowych laureatów nagrody znaleźli się min. gen. Janusz Brochwicz-Lewiński „Gryf”, Julien Bryan, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Tadeusz Kukiz, prof. Władysław Bartoszewski, Kazimierz Piechowski, prezydent Lech Kaczyński, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Związek Polaków na Białorusi oraz Stowarzyszenie „Memoriał”.
Laureaci Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej” w 2019 r.
Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie
Wszyscy laureaci Nagrody „Kustosz Pamięci Narodowej” 2002–2019
Uroczystość objęta została Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
Patroni medialni: PAP, TVP, „Gość Niedzielny”, „Rzeczpospolita”, Polskie Radio