Instytut Pamięci Narodowej Obchody 144. rocznicy urodzin Wincentego Witosa – Wierzchosławice, 21 stycznia 2018 - Aktualności -

W uroczystościach uczestniczył Prezydent RP Andrzej Duda. Instytut Pamięci Narodowej reprezentowali wiceprezes dr Mateusz Szpytma oraz dyrektor krakowskiego oddziału IPN dr hab. Filip Musiał.

–  Nie byłoby wolnej, niepodległej, suwerennej Polski, gdyby nie wszystko to, co zrobił dla niej Wincenty Witos, kształtując postawę polskiej wsi, kształtując postawę polskiego chłopa, polskiego rolnika, wyciągając to, co w tych ludziach najlepsze, to co zawsze było tradycją polskiej wsi: współdziałanie, tradycja gromady, bycia razem, świętowania, obchodzenia świąt, budowania społeczności, która stanowiła wspólnotę – powiedział prezydent.

Zaznaczył, że Witos to jeden z sześciu wielkich Polaków, których nazywamy ojcami naszej niepodległości. Mówił, że Polska w dużej mierze zawdzięcza Witosowi odzyskanie suwerennego bytu państwowego, rzecz „niezwykłą w jej dziejach, która ukształtowała polskie państwo po 1918 r. – wolne, niepodległe, suwerenne”.

Ale działalność Witosa to nie tylko inicjatywy na rzecz powrotu Polski na mapę świata po latach zaborów; to też ochrona granic młodego państwa. – Dzięki Wincentemu Witosowi, dzięki jego postawie propaństwowej, niezwykle odpowiedzialnej, udało się zatrzymać sowiecką nawałę. Już za samo to Polska i wszystkie kolejne pokolenia Polaków, które urodzą się w przyszłości w wolnej Rzeczypospolitej, winny zawsze oddawać hołd i żywić wdzięczność dla Wincentego Witosa – mówił Andrzej Duda.

Po wojnie komuniści robili wszystko, aby zatrzeć pamięć o Witosie, dla którego demokratyczna Polska zawsze była największym dobrem – przypomniał wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma, który w czasie konferencji w Wierzchosławicach wystąpił z wykładem „(Nie)Pamięć o Witosie w czasach PRL”.

– Władze PRL bały się Wincentego Witosa nawet po śmierci. W okresie stalinowskim pamięć o nim była zohydzana, później pozwalano mówić o niektórych wątkach jego biografii. Dzięki oddolnym naciskom niezależnych ludowców skupionych wokół Stanisława Mierzwy, skazanego w 1945 r. przez Sowietów w tzw. Procesie Szesnastu, w latach 70. XX wieku w zagrodzie Witosa w Wierzchosławicach powstało poświęcone mu muzeum, a w kolejnej dekadzie zaczęły powstawać jego pomniki. Pełną prawdę na jego temat można jednak było pisać dopiero po 1989 r. – podkreślił wiceprezes IPN.

Obchody w rodzinnej wsi przywódcy ruchu ludowego zorganizowała NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” we współpracy z Powiatem Tarnowskim.

Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie wydał w 2010 roku album poświęcony Wincentemu Witosowi.