Nawigacja

Aktualności

Polska delegacja z wiceprezesem IPN z wizytą na Ukrainie – Kijów, 22–23 października 2017

Możliwości wznowienia poszukiwań m.in. miejsc pochówków ofiar zbrodni wołyńskiej dotyczyły polsko-ukraińskie rozmowy, w których wzięli udział przebywający na Ukrainie minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński oraz wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej prof. Krzysztof Szwagrzyk. Wcześniej polska delegacja uczciła ofiary sowieckich zbrodni, pochowane na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

– Jesteśmy w Kijowie po to, żeby wyjść z impasu w sprawie poszukiwań miejsc pochówków Polaków na Ukrainie – powiedział w rozmowie z Polską Agencją Prasową prof. Szwagrzyk. Dodał, że do rozmów podchodzi „z nadzieją na przełom”.

Trudności, o których wspominał wiceprezes Instytutu, dotyczą wstrzymania w tym roku przez stronę ukraińską poszukiwań miejsc pochówków Polaków na Ukrainie, m.in. ofiar zbrodni wołyńskiej. Powodem takiej decyzji był incydent w Hruszowicach na Podkarpaciu, gdzie doszło do demontażu pomnika Ukraińskiej Powstańczej Armii - odpowiedzialnej za masowe mordy na ludności polskiej z lat 1943-1945. W ocenie władz RP pomnik ten wzniesiono z naruszeniem obowiązującego w Polsce prawa.

– Naszym polskim obowiązkiem jest doprowadzenie do sytuacji, kiedy będziemy mogli prowadzić nieskrępowanie prace poszukiwawcze, ekshumacyjne na terenie państwa ukraińskiego i wierzymy, że ta sytuacja w niedługim czasie ulegnie zmianie" – wyraził nadzieję prof. Szwagrzyk.

Zwrócił uwagę, że do przebadania na Ukrainie pozostały setki lokalizacji, a w przypadku zbrodni wołyńskiej naukowcom udało się przeszukać zaledwie 5 proc. miejsc, w których dochodziło do masakr ludności polskiej.

– Niech przykład Wołynia pokaże nam wszystkim, gdzie się w tej chwili, w jakim momencie znajdujemy. Jesteśmy zdecydowanie na początku naszej drogi, ale my musimy tą drogą pójść, musimy znaleźć doły śmierci ze szczątkami Polaków pomordowanych przez UPA, tutaj, na terenie państwa ukraińskiego, podobnie jak musimy odnaleźć tych, którzy zginęli w 1939 roku, bo to jest po prostu nasz obowiązek – podsumował wiceprezes IPN.

W ramach rozmów dotyczących stanu i perspektyw obustronnego dialogu w obszarze historycznym odbyło się m.in. spotkanie ministra kultury, zastępcy prezesa IPN oraz wiceministra spraw zagranicznych Bartosza Cichockiego z ukraińskim ministrem kultury Jewhenem Nyszczukiem oraz ministrem sprawiedliwości Ukrainy Pawłem Petrenką.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało komunikat, w którym czytamy: "Strona polska za nieakceptowalne uznała obowiązywanie zakazu poszukiwań i ekshumacji, stoi bowiem na stanowisku, że polskim i ukraińskim ofiarom konfliktów należą się godne pochówki. Minister Kultury Ukrainy zadeklarował poruszenie tego tematu w rozmowach z członkami Rady Ministrów Ukrainy i podkreślenie wagi tego tematu dla strony polskiej".

W oświadczeniu napisano także, iż "podstawą porozumienia w zakresie upamiętnień powinno być wspólne uzgadnianie treści i formy polskich i ukraińskich wzajemnych upamiętnień w Polsce i Ukrainie, bowiem priorytetem dla obu stron winien być postęp w sprawie upamiętnień, a także w zakresie ochrony i restytucji dóbr kultury".

"Dialog historyczny Polski i Ukrainy wymaga podejścia całościowego i systemowego. W związku z tym strona polska zaproponowała podniesienie rangi partnerów rozmów. Strona polska podniosła kwestie wznowienia prac Międzyrządowej Komisji ds. Ochrony i Zwrotu Dóbr Kultury pod przewodnictwem wicepremierów lub ministrów odpowiedzialnych za kulturę i dziedzictwo narodowe obu krajów i wypracowania w jej ramach satysfakcjonujących dla obu stron rozwiązań w obszarze polityki historycznej i upamiętnień" – brzmi komunikat MKiDN.

Częścią wizyty polskiej delegacji na Ukrainie były uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bykowni, w piątą rocznicę poświęcenia tej nekropolii oraz 80. rocznicę „operacji polskiej” NKWD – sowieckiego ludobójstwa, które pochłonęło życie ponad 110 tys. Polaków – obywateli ZSRS. Na cmentarzu, obok pomordowanych przez NKWD w latach 1937-1938, spoczywają ofiary zbrodni katyńskiej.

– Oddajemy hołd obywatelom Rzeczpospolitej, dla których honor i ojczyzna były największą wartością – mówił na cmentarzu szef resortu kultury.

Minister oraz inni członkowie delegacji zapalili też znicze pod Krzyżem Powstańców 1863 roku w Twierdzy Kijowskiej oraz odwiedzili pomnik ofiar Wielkiego Głodu.

Fot. Danuta Matloch (MKiDN)

do góry